Όταν η υποκείμενη αιτία της ακράτειας είναι η σφιγκτηριακή ανεπάρκεια, τότε ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί αποκατάσταση της εγκράτειας είναι η χρήση συμπίεσης στην ουρήθρα ή στον κυστικό αυχένα. Αυτό γίνεται ή χειρουργικά ή με περιουρηθρική έγχυση διαφόρων υλικών όπως το teflon ή το κολλαγόνο.
Το πρόβλημα είναι αυτό που ονομάζουμε ανεπάρκεια του σφιγκτήρα και μπορεί να συνδυάζεται και με αστάθεια στη λειτουργία της ουροδόχου κύστεως. Ουσιαστικά, αυτό σημαίνει ότι ο σφιγκτήρας δεν είναι αρκετά δυνατός ώστε να αντέχει στην κοιλιακή πίεση που ασκείται όταν κάποιος βήχει ή φταρνίζεται, με αποτέλεσμα να παρατηρείται απώλεια των ούρων. Ο σφιγκτήρας είναι ένα "δαχτυλίδι" από μύες που περιβρογχίζει την ουρήθρα και ελέγχει το άνοιγμα της. Επομένως, η αδυναμία ή η βλάβη του σφιγκτήρα ελαττώνει την ικανότητα ελέγχου της ούρησης. Είναι προφανές ότι εκτός από τους ασθενείς που ανεπαρκεί ο σφιγκτήρας τους συνέπεια προηγηθείσης χειρουργικής επεμβάσεως κάθε κατάσταση που επηρεάζει τη νεύρωση του σφιγκτήρα μπορεί να καταστρέψει τη φυσιολογική του λειτουργία. Έτσι, όπως αναφέραμε, ασθενείς με νευρολογικές παθήσεις, όπως η μηνιγγομυελοκήλη, ή με ιστορικό τραυματισμού, επεμβάσεων ή ακτινοβολίας της πυέλου μπορεί να παρουσιαστούν με ακράτεια ούρων σφιγκτηριακής αιτιολογίας..
Ο στόχος των εγχύσεων, είναι να αυξηθεί η ουρηθρική αντίσταση. Δυστυχώς, η διεθνής βιβλιογραφία αναφέρει πτωχά αποτελέσματα στην πλειοψηφία των ασθενών, έτσι ώστε η αντιμετώπιση της ακράτειας μετά από ριζική προστατεκτομή με ενέσιμα υλικά δεν συνιστάται ως θεραπεία εκλογής. Εφ' όσον οι παραπάνω θεραπείες αποτύχουν, η μόνη ριζική θεραπεία είναι η τοποθέτηση τεχνητού σφιγκτήρα, γι' αυτό και ο πάσχων θα πρέπει να απευθύνεται σε ειδικά εκπαιδευμένους ουρολόγους.
Τα τελευταία 30 χρόνια, η τοποθέτηση του τεχνητού σφιγκτήρα αποτελεί την πλέον δοκιμασμένη χειρουργική λύση. Η μικροσκοπική αυτή συσκευή είναι αποτέλεσμα προηγμένης μηχανικής και ιατρικής έρευνας και μιμείται την λειτουργία του φυσιολογικού σφιγκτήρα, ο οποίος ελέγχει την ροή των ούρων. Ο τεχνητός σφιγκτήρας (Εικόνα 1) τοποθετείται εξ' ολοκλήρου μέσα στο σώμα και επιτρέπει τον άμεσο και διακριτικό έλεγχο της ούρησης. Η λειτουργία του βασίζεται στο διαδοχικό γέμισμα και άδειασμα ενός μικροσκοπικού, εύκαμπτου "δαχτυλιδιού" που περιβάλλει την ουρήθρα. Όταν το "δαχτυλίδι" είναι γεμάτο με υγρό, διατηρεί την ουρήθρα κλειστή με τον ίδιο τρόπο που η συσκευή μέτρησης της πίεσης σφίγγει το μπράτσο. Όταν το υγρό μεταφέρεται σε μια δεξαμενή που βρίσκεται στο κάτω μέρος της κοιλίας, το "δαχτυλίδι" χαλαρώνει γύρω από την ουρήθρα επιτρέποντας τη διέλευση των ούρων.
Η επέμβαση γίνεται από ειδικά εκπαιδευμένους ουρολόγους, με επισκληρίδιο αναισθησία (από τη μέση και κάτω). Η τοποθέτηση του τεχνητού σφιγκτήρα γίνεται από μια μικρή τομή στο όσχεο και συνολικά το χειρουργείο διαρκεί περίπου μία ώρα, με νοσηλεία μίας ημέρας.
Σύμφωνα με δημοσιευμένες μελέτες, το ποσοστό ικανοποίησης των πασχόντων μετά από τοποθέτηση τεχνητού σφιγκτήρα υπερβαίνει το 90% και το 96% αυτών θα το συνιστούσαν σε κάποιον φίλο τους με παρόμοιο πρόβλημα. Επίσης, η βελτίωση της ποιότητας ζωής τους είναι αξιοσημείωτη.
Η μέθοδος αυτή έχει εφαρμοσθεί σε όλο τον κόσμο εδώ και 30 χρόνια σε περίπου 100.000 άνδρες. Στην Ελλάδα, η μέθοδος εφαρμόζεται τα τελευταία 20 χρόνια με πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Η πιο σύγχρονη και επαναστατική επέμβαση στα κέντρα προσθετικής ουρολογίας στην Αμερική, που εκπαιδεύτηκα πρόσφατα, είναι η τοποθέτηση του «διπλού μοσχεύματος», η ταυτόχρονη χειρουργική δηλαδή τοποθέτηση τεχνητού σφιγκτήρα και ενδοπεϊκής πρόθεσης σε ένα χειρουργικό στάδιο. Έτσι, επιτυγχάνεται σχετικά απλά και με εξαιρετικά αποτελέσματα η πλήρης αντιμετώπιση της ακράτειας ούρων και της στυτικής δυσλειτουργίας. Νομίζω, ότι οι επιδράσεις που έχει στη ζωή ενός άνδρα που χάνει ούρα και δεν έχει στύση η μετατροπή του σε πλήρως λειτουργικό και υγιή άνδρα είναι αυτονόητες.
Εικόνα 1. φαίνεται ο τεχνητός σφιγκτήρας, η θέση που τοποθετείται (εντός του οργανισμού) και το κουμπί με το οποίο επιτυγχάνεται ο έλεγχος της ούρησης (μπλέ-άσπρο). Στα κυκλικά εικονίδια ξεχωρίζει το τμήμα του σφιγκτήρα (κολάρο) κατά τη διάρκεια της ούρησης (λευκό) και όταν συγκρατεί τα ούρα στην κύστη (μπλέ).
